نقد و بررسی فیلم جین اسلحه دارد ( Jane Got a Gun )

1394-11-18

خواندن این مطلب 4 دقیقه زمان میبرد

با مجله اینترنتی گلثمین در یک مطلب تازه از سینما همراه باشید :

یکی از ژانرهایی که پایبندی زیادی به قواعد و چارچوب های خاص خود دارد، وسترن می باشد. ژانری که بیشتر از نیم قرن بیش بخش اعظمی از تولیدات سینمای هالیوود را تشکیل می داد اما رفته رفته با تغییر ذائقه مخاطب و رویگردانی از پذیرش مفاهیم تکرار شونده در این آثار، ساخت فیلمهای وسترن نیز کاهش یافت. « جین اسلحه دارد » تلاشی است برای زنده کردن حال و هوای یک اثر وسترن کلاسیک، با این تفاوت که در آخرین فیلم گوین اوکانر، هیچ چیز سر جای خودش قرار ندارد!

داستان فیلم در سال 1871 رخ می دهد و زن جوانی به نام جین هاموند ( ناتالی پورتمن ) را به تصویر می کشد که در منزلش با پیکر آسیب دیده و خونین همسرش بیل ( نوح امریش ) مواجه می شود که توسط گروه برادران بیشاپ مورد حمله قرار گرفته است. جین به خوبی می داند که بیشاپ ها بزودی برای گرفتن جان بیل و خانواده اش به سراغ آنها خواهند آمد به همین منظور برای مقابله با آنها به سراغ یک هفت تیرکش آشنای قدیمی به نام دن فراست ( جوئل ادگرتون ) می رود. مردی که در گذشته عاشق جین بوده و…

آخرین اثر سینمایی اوکانر در مقام کارگردان، « مبارز » نام داشت که یکی از بهترین ساخته های سینمایی در سال 2011 میلادی بود. اما پس از آن وی به کارگردانی چند اثر تلویزیونی روی آورد و حالا پس از گذشت 5 سال با « جین اسلحه دارد » به سینما بازگشته است. اثری که انتظار می رفت بتواند ژانر به حاشیه رانده شده « وسترن » را مجددا بر سر زبانها بیندازد اما رویکرد اوکانر در روایت داستان فیلم جدیدش به حدی آشفته است که دفاع کردن از آن را به امری غیرقابل ممکن مبدل می نماید.

« جین اسلحه دارد » فاکتورهای لازم برای تبدیل شدن به یک فیلم ماندگار را دارد. بازیگران سرشناس، داستانی جذاب و اکشن هیجان انگیز که عضو لاینفک آثار وسترن به شمار می رود. اما مشکل اصلی فیلم در نحوه استفاده از این ویژگی هاست. داستان اولیه اثر جذاب بوده و با توجه به تشکیل یک مثلث نصفه و نیمه عشقی زمخت در منزل جین، می شد یک درام جذاب در این بین شکل بگیرد. اما فلشبک های متوالی فیلمساز به گذشته شخصیت جین و دن و تعریف جزئیات آنچه که در گذشته این افراد رخ داده، که در برگشت از این فلشبک ها ارتباط مستقیمی با زمان و شرایط حال پیدا نمی کند، علناً منجر به هدر رفتن ظرفیت های داستان شده است.

دیگر ایراد عجیب فیلم را باید در شخصیت پردازی و هویت آنان جستجو کرد. غالباً در آثار وسترن سعی بر این است که از شخصیت سفت و سخت و حتی المقدور، مرموز استفاده شود. اما آدمهای « جین اسلحه دارد » به نوعی وام گرفته از شخصیت های آثار اکشن امروزی می باشند که چنانچه لهجه های نصفه و نیمه را هم از آنان دریغ کنید، هیچ چیز در مورد آنها ارتباطی به غرب وحشی و فضای خاصی که از آن دوران سراغ داریم پیدا نمی کند. متاسفانه برخلاف آنچه که در « مبارزه » از اوکانر شاهد بودیم، وی نتوانسته در این فیلم به درک مناسبی از شخصیت های داستانش برسد و آنها را با دم دستی ترین و ساده و نخ نما ترین پرداخت ممکن در صحنه رها کرده تا شاید بتوانند توجه مخاطب را جلب نمایند.

در بخش اکشن نیز « جین اسلحه دارد » کیفیت قابل توجهی ندارد. گرفتن نماهای عریض از بیابان و طبیعت شاید بتواند بدیع ترین ویژگی فنی فیلم به شمار برود اما در بخش های پایانی فیلم که اکشن با سرعت و ضرباهنگ بیشتری خودنمایی می کند، کلیشه های ژانر به سراغ فیلمساز می آید و او هم با اضافه کردن چاشنی مفاهیم فمینستی به آن ( که باز هم ارتباطی به دنیای وسترن پیدا نمی کند ) ، داستان را به نقطه انتهایی می رساند و پایان بندی عجیبی را ضمیمه فیلم می کند که ضعیف بودن اثر را تکمیل می کند.

ناتالی پورتمن که از پس دریافت اسکار برای بازی در فیلم « قوی سیاه » روند نزولی را در سینما طی کرده، در « جین اسلحه دارد » فروغ چندانی ندارد. علی رغم تلاش پورتمن برای باورپذیرتر کردن هرچه بیشتر شخصیت جین، فیلمنامه اثر تا حد زیادی وی را محدود کرده تا تصویری کلیشه ای از وی در این اثر ترسیم گردد. جوئل ادگرتون پرکار در یکی دو سال اخیر نیز برخلاف نقش آفرینی های اخیرش، در این فیلم کار چندان سختی برای انجام نداشته است. با اینحال صحنه های مشترک وی و نوح امریش شاید جذاب ترین لحظات غیراکشن فیلم را تشکیل داده است.

https://golsamin.ir/wp-content/uploads/2016/05/uH1454829367.jpg

« جین اسلحه دارد » اثری شکست خورده در ژانر وسترن به شمار می رود. انتظار می رفت گوین اوکانر پس از ساخت فیلم موفق « مبارز » بتواند بار دیگر مخاطبین سینما را غافلگیر نماید اما متاسفانه « جین اسلحه دارد » حتی توانایی جلب توجه مخاطبش را هم ندارد. به نظر می رسد که بهتر باشد سازندگان فیلم، اسلحه را از جین بگیرند و در مزرعه هاموند دفن کنند چراکه داشتن اسلحه باعث نشده این شخصیت نشانی از قدرت و ایستادگی و غرور داشته باشد.